Peuters en taal-spraakontwikkkeling

Tussen de leeftijd van 2 en 4 jaar maken het gebruik van taal en spraak van je kind een enorme ontwikkeling door en daarom is het juist in deze leeftijdsfase belangrijk opmerkzaam te zijn op hoe deze ontwikkeling verloopt. Mochten de vaardigheden die je kind nodig heeft om goed te leren communiceren niet of onvoldoende goed vanzelf op gang komen, dan zal het nodig zijn het kind op de juiste manier te stimuleren.

In de peuterleeftijd kan een kind moeite hebben met:

• Uitspraak en verstaanbaarheid
• Taalontwikkeling
• Tweetaligheid
• Gehoor
• Vloeiendheid van de spraak stotteren

Al op babyleeftijd begint je kind met het oefenen met verschillende klanken en na de eerste verjaardag komen gemiddeld genomen de eerste echte woordjes. Ook hier ontwikkelt je kind zich in een eigen tempo. Op peuterleeftijd zal de spraak zich meestal enorm ontwikkelen, maar niet in een keer en daarom zal je peuter niet alle klanken tegelijkertijd goed kunnen uitspreken. In een gemiddelde ontwikkeling merk je dat er stap voor stap meer klanken worden geuit. Je peuter mag nog foutjes maken en in de loop van de tijd zal de verstaanbaarheid vanzelf steeds meer toenemen.

Tegen de tijd dat je kind 4 jaar is zal het de meeste klanken hebben aangeleerd, maar kan het voorkomen dat je peuter moeite blijft houden met bepaalde klanken die weggelaten worden of verwisseld worden door een andere klank. Daardoor is je kind, vooral voor anderen, niet goed te verstaan en te begrijpen. Met je hulpvraag op het gebied van uitspraak en verstaanbaarheid kun je terecht bij de kinderlogopedist, die zich heeft gespecialiseerd in spraak- en/of taalproblemen bij jonge kinderen. Om het ontwikkelingsniveau van je kind te bepalen zal zij een onderzoek of logopedische screening doen. De behandeling is erop gericht je kind op een speelse manier de verschillende klanken aan te leren en deze goed leren toepassen in woorden, waardoor de verstaanbaarheid zal toenemen.

Ook het gebruik van taal maakt in deze periode een grote ontwikkeling door, zowel het begrijpen van de taal als het gebruik van woorden, klanken en daarna zinnen. Daarnaast zal je kind leren iets te vertellen in goed lopende zinnen en de taal zo moeten leren gebruiken dat een ander begrijpt wat het bedoelt. Ook de ontwikkeling van de taal verloopt niet bij elk kind in hetzelfde tempo. Sommige kinderen spreken al op jonge leeftijd in goede, volledige zinnen, terwijl een ander kind van dezelfde leeftijd dat nog niet doet. Daarom kan het voor ouder(s) best moeilijk zijn om te bepalen of je kind mogelijk een taal en/of spraakachterstand heeft.

Wanneer je hierover twijfelt, neem dan met al je vragen gerust contact op met de kinderlogopedist. Op peuterleeftijd zijn kinderen heel "taalgevoelig" en deze gevoeligheid om de taal te leren zal steeds meer afnemen naarmate je kind ouder wordt. Vandaar dat wij adviseren bij twijfel op tijd hulp in te roepen, omdat het juist in deze leeftijdsfase belangrijk is de taal te stimuleren en zo je kind te helpen. Vaak kan hulp laagdrempelig zijn en kun je met de juiste adviezen thuis al veel bereiken.

Bij de eerste afspraak zal de logopedist vragen naar de ontwikkeling van je kind en de taalontwikkeling observeren. Indien nodig zal zij een taal/spraakscreening afnemen en daarna bespreken welke behandeling je kind verder kan helpen. Deze logopedische begeleiding kan bestaan uit het geven van goede adviezen, begeleiding van je kind middels behandeling of een combinatie van beiden.

We spreken van meertaligheid als je peuter thuis meer dan een taal krijgt aangeboden, bijvoorbeeld Nederlands en Engels. Een tweetalige opvoeding is vaak heel waardevol voor een kind en hoeft zeker geen belemmering op te leveren voor de taalontwikkeling. Soms blijkt toch dat de tweetalige opvoeding tot problemen in taal en/of spraak leidt. Dan kan de kinderlogopedist goede adviezen geven in de vorm van het stimuleren van het gebruik van twee talen en de manier waarop je daar als ouder(s) het beste mee om kunt gaan. Logopedische behandeling wordt geadviseerd als je kind door de tweetalige opvoeding een achterstand oploopt in de taalontwikkeling en hier last van ondervindt.

Een kind kan slechthorend zijn doordat dit aangeboren is, als gevolg van vocht achter de trommelvliezen of omdat je kind vaak middenoorontstekingen heeft. (Tijdelijke) slechthorendheid heeft een grote invloed op de taal- spraakontwikkeling. Kinderen leren taal vooral door te imiteren wat gehoord wordt, door te luisteren en de taal af te stemmen op wat via het gehoor binnenkomt. Als er een taal- en/of spraakachterstand ontstaat door een verminderd gehoor kun je de hulp inroepen van een logopedist. Zij is gespecialiseerd in gehoor en adviseert bij problemen als gevolg van slechthorendheid

Veel peuters hebben weleens een langere of kortere periode dat de spraak niet vloeiend verloopt en het lijkt alsof ze 'stotteren'. De spraakontwikkeling is in volle gang en het lukt je kind niet om in één keer alle facetten van de taal en spraak onder de knie te krijgen (en dit hoeft ook niet). Deze onvloeiendheden zijn meestal van voorbijgaande aard. Toch zijn dit signalen die je serieus moet nemen. Neem contact op voor advies. Dat is belangrijk om te kunnen bepalen wat de ernst is en welke begeleiding nodig is. De eerste stottersignalen openbaren zich vaak al op jonge leeftijd en met de juiste begeleiding, van met name ouders, kun je vaak juist op jonge leeftijd veel bereiken.